Sunday, February 2, 2020
A 97-Year-Old Philosopher Faces His Own Death
In his 1996 book about death, Herbert Fingarette argued that
fearing one’s own demise was irrational. When you die, he wrote, “there is
nothing.” Why should we fear the absence of being when we won’t be there
ourselves to suffer it?
Twenty years later, facing his own mortality, the
philosopher realized that he’d been wrong. Death began to frighten him, and he
couldn’t think himself out of it. Fingarette, who for 40 years taught
philosophy at the University of California at Santa Barbara, had also written
extensively on self-deception. Now, at 97, he wondered whether he’d been
deceiving himself about the meaning of life and death.
“It haunts me, the idea of dying soon, whether there’s a
good reason or not,” he says in Andrew Hasse’s short documentary Being 97. “I
walk around often and ask myself, ‘What is the point of it all?’ There must be
something I’m missing. I wish I knew.”
Hasse, Fingarette’s grandson, turned the camera on the
philosopher in the last months of his life. The two were very close—when Hasse
was a child, Fingarette would invent stories and record them on tape to send to
his grandson, who lived 300 miles away, so that he could listen to them before
bed. “My grandfather was one of the most thoughtful men I’ve ever met,” Hasse
told me.
Being 97 is a poignant film that explores the interiority of
senescence and the struggle of accepting the inevitable. Hasse quietly observes
the things that have come to define his grandfather’s existence: the stillness
of time, the loss of ability, and the need to come to terms with asking for
help. “It’s very difficult for people who have not reached a state of old age
to understand the psychology of it, what is going on in a person,” Fingarette
says.
In one scene, Fingarette listens to a string quartet that
was once meaningful to his late wife. He hasn’t heard the piece since her death
seven years earlier—“her absence is a presence,” he says in the film—and
becomes overwhelmed with grief.
Hasse made the artistic choice to omit his voice from the
film, so while he was filming the scene, he had to stifle the urge to comfort
his grandfather. “It’s very difficult to watch anyone in that kind of pain and
not be able to console them, especially someone you love so dearly,” Hasse
said. “I found myself sitting just a few feet away from him, unable to reach
out because there was a camera between us. All I wanted to do was put a hand on
his shoulder, embrace him, be with him in his pain.” After what felt to Hasse
like an eternity, the filmmaker handed his grandfather a tissue to wipe away
his tears. The scene ends just before this happens.
Fingarette died in late 2018. Just weeks earlier, Hasse had
shown him the final cut of the documentary. “I think it helped give him
perspective on what he was going through,” he said. “He loved talking about
what a mysterious process it had been to film all these little moments of his
life and then weave them together into a work that expressed something
essential about him.”
The day before he died, Fingarette uttered his final words.
After spending many hours in silence with his eyes closed, Hasse said, his
grandfather suddenly looked up and said, “Well, that’s clear enough!” A few
hours later he said, “Why don’t we see if we can go up and check it out?”
“Of course, these cryptic messages are up to
interpretation,” Hasse said, “but I’d like to believe that he might have seen
at least a glimpse of something beyond death.”
In the film, Fingarette admits that there “isn’t any good
answer” to the “foolish question” of understanding mortality. “The answer might
be … the silent answer.”
Karya Rumi
Karya Maulana Jalaluddin al-Rumi begitu mendapat tempat di barat. Justeru, boleh dikatakan ketika ini hampir kesemua karyanya diterjemahkan ke dalam bahasa Inggeris. Profesor Arberry telah memujinya dengan berkata: ‘Beliau merupakan penyair mistik terbesar dalam sejarah manusia’. Jalaluddin al-Rumi dan Puisi Jalaluddin al-Rumi merupakan seorang ahli sufi yang hebat dalam mengutarakan puisi yang bersifat ketuhanan . Antara tajuk dan puisi yang diutarakannya adalah seperti yang berikut:-
Cinta
Al-Rumi menjelaskan maksud cinta melalui puisinya: Dengan
cinta, yang pahit jadi manis, tembaga jadi emas; dengan cinta, keladak jadi
jernih, kesakitan jadi penawar; dengan cinta, penjara jadi taman, tanpanya
taman terbiar; Dengan cinta, batu jadi cair, tanpanya, lilin jadi sekeras
logam; Dengan cinta, sakit bertukar sihat, dan bala menjadi rahmat; Dengan
cinta, yang mati jadi hidup, dan raja menjadi hamba. Kata-kata al-Rumi
menghuraikan cinta: ‘Cinta ialah satu-satunya penyakit yang direstui pesakit;
dia tidak ingin pulih daripadanya. Bahkan pesakit cinta ingin supaya
kesakitannya bertambah’. ‘Semua yang sakit ingin dipulihkan, tetapi pesakit
cinta bertangisan seraya merayu, tambahkanlah sakitku!’. ‘Tidak aku dapati
minuman yang lebih manis daripada racun ini; tiada kesihatan yang lebih nyaman
daripada penyakit ini’.
Hati dan Alam Kalbu
Al-Rumi menganggap bahawa tiada
persamaan di antara hati yang hidup dan hati yang mati kecuali persamaan pada
panggilan dan persamaan pada jasad tempat ia menetap. Air longkang dan air
sungai kedua-duanya digelar air; tetapi yang satu menghilangkan dahaga,
sedangkan yang satu lagi cemar tiada berguna. Begitu juga dengan hati, yang
satu dimiliki oleh para auliya’ dan salihin. Hati mereka jernih, roh mereka
terangkat dan mulia. Hati yang satu pula berdenyut dalam jasad orang fasiq,
iaitu cuma seketul daging buat penambah berat badan. Kata engkau; hatiku,
hatiku! Tetapi bukankah hati sebenar, Terlebih tinggi daripada petala langit
yang tertinggi? Benar, dalam tanah hitam yang terkandung air; tetapi
terbasuhkah tanganmu dengan airnya? Kerana air itu tercemar dengan tanah, bagai
hatimu yang tercemar, dengan cemaran duniawi, maka jangan kata ini juga hati,
kerana hati sebenar terlebih tinggi daripada tujuh petala langit; itulah hati
para nabi dan orang suci.
Darjat dan Nilai Manusia
Falsafah dan agama yang
menyeleweng telah tersebar pada zaman itu. Akibatnya, susunan kehidupan
masyarakat menjadi terancam dan porak-peranda. Lalu dalam suasana ini, lahirlah
aliran sufi yang menyeru kepada aliran fana’ yang melampau. Slogan mereka ialah:
‘matilah kamu sebelum kamu dimatikan’. Akibat daripada fahaman dan falsafah
ini, tersebarlah kesusasteraan yang bersifat duka dan kecewa, yang memandang
kepada alam kehidupan dengan pandangan yang hitam dan pilu, yang menyeru kepada
pengasingan diri daripada bidang kehidupan, serta mengecam sifat kelelakian
yang menginginkan zuriat keturunan. Natijahnya, manusia hilang keyakinan
terhadap diri sendiri, tidak ada matlamat dalam kehidupan, putus harapan,
sentiasa berada dalam kebimbangan, tiada daya usaha untuk meningkatkan
kecemerlangan hidup, sehinggakan ada yang menganggap manusia lebih lemah dan
hina daripada haiwan dan tumbuhan. Jalaluddin al-Rumi cuba membetulkan
kesilapan yang berlaku di kalangan masyarakat pada masa itu melalui puisinya
yang menghuraikan nilai ketinggian manusia yang diciptakan Allah. ‘Bacalah
dalam surah al-Tin ungkapan ‘ahsani taqwim’, demi sesungguhnya roh itu adalah
mutiara yang berharga. Roh yang diciptakan dalam ciptaan paling sempurna,
melebihi kesempurnaan tujuh petala langit. Roh, yang sebaik-baik ciptaan ini,
di luar pencapaian fikiran’. ‘Mahkota ‘laqad karramna’ berada di atas kepalamu,
dan rantai ‘inna ‘atainaka’ tergantung pada dadamu. Katanya lagi: Setiap
keelokan, kecantikan dan kesempurnaan yang ada pada alam ini hanyasanya
diciptakan untuk kamu Mereka bertawaf di sekelilingmu Kamulah yang dicemburui
Oleh Malaikat Muqarrabun Tiadalah kamu berhajat kepada kecantikan yang lain
kerana diri kamulah kecantikan manusia ialah intan permata alam angkasa raya
pancaran cahayanya setiap yang lain hanyalah cabang dan tangga engkaulah maksud
dan matlamat segenap kejadian wajib berkhidmat kepadamu kamulah raja yang lain
pengiring tidak sayugia raja tunduk kepada pengiring.
Antara Ikhtiar dan Tawakal
Al-Rumi juga membangkitkan
semangat kaum muslimin ke arah usaha, kerja dan perjuangan. al-Rumi memuatkan
kesemuanya ini dalam Mathnawi. al-Rumi menolak sesetengah golongan sufi yang
menolak adanya usaha dan ikhtiar bagi manusia. Beliau menganggap ajaran
kerahiban, pemencilan diri daripada urusan duniawi adalah suatu yang bercanggah
dengan ajaran Islam. al-Rumi menegaskan: ‘Kalau hidup bermasyarakat suatu yang
tiada dikehendaki oleh Allah, nescaya Dia tidak fardhukan solat lima waktu
berjamaah, solat Jumaat dan tugas menyuruh yang baik dan mencegah kemungkaran’.
‘Campuri masyarakat, itulah maksud rahmat Allah; jangan abaikan syariat,
contohilah teladannya’. al-Rumi berkata lagi: ‘Nabi bersabda: Tatkala berserah
kepada Allah, ikatlah juga unta kamu’, fahamilah benar-benar kata hikmah, si
pekerja ialah kekasih Allah. Apabila bertawakkal, jangan lupa kepada cara dan
asbab’ ‘Hendaklah kamu menggabungkan di antara usaha dengan tawakkal kepada
Allah. Carilah sara hidup, berusaha gigih dan bekerja kuat. Berusahalah demi
menunaikan tanggungjawab kamu, kalau daya usaha kamu kendur, tentulah kamu
orang yang bodoh’.
Rumi
Jalaluddin al-Rumi telah dilahirkan di Wakhsh (Tajikistan),
daerah Balkh Afghanistan pada 30 September 1207 Masihi. Bapanya Bahauddin Valad
merupakan seorang tokoh agama yang tersohor. Di bawah didikannya, Jalaluddin
menerima pendidikan daripada Syed Burhanuddin. Ketika berumur 18 tahun,
keluarga Jalaluddin menunaikan haji dan seterusnya berpindah ke Konya, Turki
dan menetap di sana.
Ketika berumur 25, beliau telah dihantar ke Aleppo (Halab)
untuk meneruskan pengajian dan seterusnya ke Damsyik. Jalaluddin al-Rumi
meneruskan pengajiannya sehingga berumur 40 tahun. Walau bagaimanapun beliau
telah menjadi seorang ‘professor’ di salah sebuah madrasah di Konya ketika
berumur 24 tahun iaitu setelah kematian bapanya. Antara gurunya yang terkenal
ialah Syed Burhanuddin dan Shamsuddin al-Tibriz. Beliau meninggal dunia di
Konya pada tahun 672 Hijrah bersamaan 17 Disember 1273 Masihi setelah dikenali
sebagai seorang maulana dalam tarikat kesufian.
Akhlak dan Peribadi
Maulana Jalaluddin al-Rumi mempunyai keistimewaan yang
tersendiri serta memiliki akhlak dan peribadi yang mulia. Antara keistimewaan
dan kehebatan yang dipamerkan oleh beliau ialah:
1) Tidak pernah selesa ketika tidur. Beliau tidak mempunyai
bantal atau tilam untuk tidur, sebaliknya apabila terasa mengantuk beliau akan
tidur di mana sahaja beliau sedang duduk. Beliau melakukan sedemikian agar
beliau mudah ‘terjaga’ daripada tidur dan dapat menumpukan perhatian kepada
ibadah dan berzikir kepada Allah SWT. Ini kerana beliau merasakan kehidupan di
dunia hanyalah sementara sahaja, justeru
masa yang ada hendaklah dimanfaatkan dengan sebaik-baiknya.
2) Munajat. Sebaik sahaja tiba waktu solat fardhu, beliau
serta-merta mengadap kiblat dengan penuh kekhusyukan. Beliau tidak lagi
memikirkan segala urusan dunia. Beliau juga sentiasa bermunajat kepada Allah
memohon keampunan daripadaNya.
3) Zuhud. Apa sahaja hadiah yang diterima daripada raja,
pembesar atau hartawan akan disedekahkannya kepada orang lain. Beliau bersifat
pemurah sehingga beliau tidak pernah mengecewakan seorang pengemis pun yang
meminta bantuan daripadanya.
4) Rezeki yang halal. Beliau juga sentiasa berhati-hati agar
tidak masuk dalam mulutnya sesuatu yang bersumberkan daripada yang haram. Ini
kerana rezeki yang haram akan menyebabkan hati menjadi kotor, lantas akan lupa
dan lalai daripada mengingati Allah.
5) Sumbangan / karya sumbangan beliau lebih tertumpu kepada
bidang tasawuf. Beliau banyak menghasilkan puisi yang berunsur kesufian.
Karyanya yang paling masyhur dikenali sebagai ‘Mathnawi’ yang menghimpunkan
banyak puisi kesufian dan perbincangan agama. Kitab Mathnawi ini terdiri
daripada enam kitab (bahagian) puisi dan ia mempunyai kekuatan sehinggakan
pembacanya akan dapat merasai kebahagiaan dan kelazatan spiritual yang hebat. Karya
ini dihasilkan dalam tempoh empat puluh tiga tahun. Selain daripada itu, beliau
juga telah menghasilkan ‘al-Diwan’ yang menghimpunkan puisi, dan ‘fihi-ma-fihi’
yang bermaksud ‘Di dalamnya adalah apa yang ada di dalamnya’ yang merupakan
koleksi kata-kata yang penuh mistik. Fihi Ma Fihi ini telah digunakan sebagai
buku rujukan bagi para sufi. Karya-karyanya ditulis dalam bahasa Parsi, dan
dipandang tinggi oleh orang Parsi kerana kandungannya yang puitis serta nilai
kesusasteraan yang terdapat di dalamnya. Mereka menyanjungi karya-karya beliau,
sehinggakan ia disebut sebagai “al-Quran dalam bahasa Pehlevi (bahasa Parsi)”,
meskipun karya-karya ini bertentangan dengan Syiah yang merupakan kepercayaan
orang Parsi.
Beliau meninggal dunia pada 5 Jamadilakhir 672 Hijrah. Ramai
orang menangis ketika perarakan jenazahnya. Orang Yahudi dan Kristian turut
serta dalam perarakan jenazah itu. Apabila ditanya oleh gabenor Konya
mengapakah mereka ingin turut serta, mereka menjawab bahawa mereka telah
menemui pada peribadinya segala tanda dan ciri para nabi yang tersebut dalam
kitab-kitab mereka. Selain itu, mereka juga dapat mempelajari daripada al-Rumi
sifat para wali dan orang soleh yang tidak diketahui oleh mereka selama ini.
Subscribe to:
Posts (Atom)
